In een tijd waar spreken de boventoon voert, vraagt STRP zich af hoe we de kunst van het luisteren opnieuw kunnen leren waarderen. Hoe zou een omgeving voor actief en empathisch luisteren eruit kunnen zien? Hoe kunnen we onze oren en harten trainen om ontvankelijker te zijn voor onze medemensen, voor planten en dieren, voor de natuur? En hoe kunnen we leren beter te luisteren naar ons eigen lichaam en onze eigen intuïtie?
Zicht en zien hebben eeuwenlang de overhand gehad, niet pas sinds de komst van het web, de film of de reclame-industrie. De westerse filosofie heeft altijd de voorkeur gegeven aan dat wat gezien kan worden, boven dat wat gehoord moet worden. Naast zien, verkiezen we spreken boven luisteren. Zelfexpressie is wat het denken, de wetenschap en onze sociale mediawaarde drijft. Sinds sociale media de megafoon voor de massa's zijn geworden, krijgt de vraag wie er luistert een nieuwe dimensie. Hoewel de waardering voor geluid de laatste jaren langzaam verandert, met de groeiende populariteit van op geluid gebaseerde sociale media, streamingdiensten, en natuurlijk podcasts, lijkt actief luisteren een vervlogen vaardigheid te worden.
Achter regels en tips om te leren luisteren, gaan grondige methodologieën schuil. Een daarvan is ‘deep listening’, waarin tijd, ecologisch bewustzijn, belichaming en saamhorigheid belangrijke basisvoorwaarden zijn. Andere vormen van het luisteren komen voort uit religieuze en niet-westerse filosofische tradities, waar geluiden, stemmen en hun vibraties in het lichaam belangrijk zijn. En luisteren kan een manier zijn om ruimte te geven aan dat wat onderdrukt wordt. Stil zijn – al is het maar voor even – om je vooroordelen achterwege te laten en laten uitspreken wat tot dan toe is genegeerd. Wat kunnen we hiervan leren voor de toekomst van het luisteren?
Een zorgvuldig en kritisch begrip van de ethiek van het luisteren lijkt nog belangrijker wanneer we bedenken dat wij niet de enigen zijn die ons in toenemende mate op luisteren richten. Machines worden gretige luisteraars nu stemherkenningsapparaten onze huizen en (thuis)werkplekken binnendringen. Ze volgen onze stemmen, nemen onze gesprekken op en laten andere mensen of kunstmatige intelligentie naar ons luisteren bij het zoeken naar informatie. We mogen niet vergeten dat geluid, stilte en de handeling van het luisteren verstrekkende politieke dimensies hebben. Kunnen we het machinale luisteren nog ten goede gebruiken?
Luisteren als tegenactie gaat niet over het zoeken en vinden van nuttige of waardevolle informatie, het gaat over het ons openstellen voor de ander en voor de wereld rondom. Wat kan er gebeuren als we echt luisteren – niet alleen met onze oren, maar met ons hele lichaam? Tijdens STRP Festival 2023 onderzoeken kunstenaars en denkers luisteren als methode. We geven een platform aan geluiden, soundscapes, stemmen en de natuur. We luisteren naar wangedrag en onderdrukking in heden en verleden. En we vragen ons af hoe digitale technologieën het luisteren ondersteunen en belemmeren, en experimenteren met nieuwe vormen van dialoog.
Achter regels en tips om te leren luisteren, gaan grondige methodologieën schuil. Een daarvan is ‘deep listening’, waarin tijd, ecologisch bewustzijn, belichaming en saamhorigheid belangrijke basisvoorwaarden zijn. Andere vormen van het luisteren komen voort uit religieuze en niet-westerse filosofische tradities, waar geluiden, stemmen en hun vibraties in het lichaam belangrijk zijn. En luisteren kan een manier zijn om ruimte te geven aan dat wat onderdrukt wordt. Stil zijn – al is het maar voor even – om je vooroordelen achterwege te laten en laten uitspreken wat tot dan toe is genegeerd. Wat kunnen we hiervan leren voor de toekomst van het luisteren?
Een zorgvuldig en kritisch begrip van de ethiek van het luisteren lijkt nog belangrijker wanneer we bedenken dat wij niet de enigen zijn die ons in toenemende mate op luisteren richten. Machines worden gretige luisteraars nu stemherkenningsapparaten onze huizen en (thuis)werkplekken binnendringen. Ze volgen onze stemmen, nemen onze gesprekken op en laten andere mensen of kunstmatige intelligentie naar ons luisteren bij het zoeken naar informatie. We mogen niet vergeten dat geluid, stilte en de handeling van het luisteren verstrekkende politieke dimensies hebben. Kunnen we het machinale luisteren nog ten goede gebruiken?
Luisteren als tegenactie gaat niet over het zoeken en vinden van nuttige of waardevolle informatie, het gaat over het ons openstellen voor de ander en voor de wereld rondom. Wat kan er gebeuren als we echt luisteren – niet alleen met onze oren, maar met ons hele lichaam? Tijdens STRP Festival 2023 onderzoeken kunstenaars en denkers luisteren als methode. We geven een platform aan geluiden, soundscapes, stemmen en de natuur. We luisteren naar wangedrag en onderdrukking in heden en verleden. En we vragen ons af hoe digitale technologieën het luisteren ondersteunen en belemmeren, en experimenteren met nieuwe vormen van dialoog.